Sztuka współczesna rządzi się swoimi prawami. Choćby dzieła sztuki można kupić, sprzedać czy zamówić, nie jest to handel jak właściwie każdy inny. Zakupu rzeźby nie można porównać do nabywania samochodu, mebli czy biżuterii (przynajmniej ceny bywają częstokroć zbliżone). Prawa, jakimi rządzi się rynek dzieł sztuki są zupełnie odmienne. Czym zatem kierować się przy ich zakupie?Sztuka współczesna – kilka słów wstępuPrzez wielu krytykowana, nierozumiana, a może niepoznana? Wielu pasjonatów sztuki zachwyca się dziełami prerafaelitów, romantyzmem czy impresjonizmem, odrzucając kompletnie sztukę powstałą w drugiej połowie XX wieku (którą nazywamy sztuką współczesną). Czy kontrowersje wobec najnowszych dzieł sztuki są słuszne?Brak zainteresowania twórczością dotychczasowych artystów tłumaczyć możemy na wiele sposobności. Częściej wywodzi się jednak z zupełnego braku próby bliższego poznania czy dowiedzenia się czegoś więcej. Po bliższym przyjrzeniu się danemu dziełu sztuki, przeczytaniu kilku słów o artyście czy choćby pójściu na wernisaż, może okazać się, że wywołuje ono mocniejsze emocje, niż moglibyśmy się spodziewać. Najbardziej istotne jest zrobienie pierwszego kroku – wizyta w galerii, przeglądanie katalogów czy albumów o sztuce współczesnej.Wielu postronnych obserwatorów odrzuca współczesną twórczość, uważając ją za kontrowersyjną, niestosowną czy miałką. Nie jest to prawdą. Na rynku sztuki, jak również w wielu innych dziedzinach życia, obserwujemy nagły zalew niskiej jakości ofert, nie stanowią one jednakże całości. Pseudoartyści umieją w tempie maszynowym „wygenerować” nowe fotografię i grafiki, które umiejętnie zalewają rynek. Nie powinno się się tym zrażać i (jak w innych sferach życia) umiejętnie omijać tandetę i bylejakość, szukając lepszych propozycji.Jakie dzieła sztuki wyselekcjonować?Nawet jedna osoba nie udzieli dokładnej odpowiedzi na to pytanie. Największą przyjemność dla kolekcjonera sztuki stanowi zakup dzieła, kierując się intuicją i własnym gustem. Sztuka posiada poruszać, budzić emocję, skłaniać do refleksji – nie dokona tego nieciekawy obraz polecany przez „autorytety” czy „znawców” z komercyjnych galerii. Nie powinno się również zrażać się krytyką otoczenia – nie urodził się jeszcze artysta, który by się wszystkim podobał.Najbardziej istotne jest wyrobienie w sobie indywidualnego gustu i obycie w świecie sztuki – odwiedzanie galerii, muzeów, blogów tematycznych czy czytanie odpowiedniej prasy (w Polsce dostępne są dwa czasopisma – Sztuka.pl Oraz dodatkowo Art&Business).By zostać kolekcjonerem sztuki nie należy spać na pieniądzach. Wspaniałą przygodą jest inwestowanie w dzieła młodych twórców (przykładowo. absolwentów ASP). Znane są historie kolekcjonerów, którzy kupili prawdziwą perełkę za 100 złotych. Często kupowane są, ze 100% pewnością, ilustracje – choć niektórzy cenią sobie zakup rzeźb, plakatów lub grafik (np. wykreowanych techniką litograficzną).Gdy mamy do wyboru kilka zleceń tego samego artysty, najlepiej wyselekcjonować jest tą, która najlepiej oddaje charakterystyczny styl twórcy. Prace te posiadają największą szansę, aby nabrać po latach dużej wartości.Modne czy ponadczasowe? W jakie dzieła sztuki inwestować?Moda, tak jak w przypadku innych segmentów rynku, tyczy się też dzieł sztuki. Czasami, zupełnie nieoczekiwanie, jedne nazwiska wybijają się i krążą pośród krytyków, omawiane, hołubione i polecane Ci. Na popularność artystów składa się kilka czynników. W niektórych przypadkach nagłe zainteresowanie artystą wynika z subtelnej akcja marketingowej. Czasem wystarczy kilka publikacji w popularnych czasopismach czy wywiadów, spektakularny performance nastawiony na szokowanie bądź kontrowersyjna instalacja, żeby nazwisko stało się rozpoznawalne.Chwilowa wielka popularność posiada jednakże to do siebie, że potrafi równie śpiesznie zniknąć. W momencie dużego rozgłosu ceny dzieł artysty szybują w górę, osiągając w ogromnej liczbie przypadków horrendalne kwoty. Nie jest to bez wątpienia najlepszy moment na nabycie obrazu. Jeżeli intuicja podpowiada nam, że mniej znany artysta, ponad wszelką wątpliwość, zostanie niedługo zauważony, nie bójmy się w niego zainwestować. Bardzo istotne, by kierować się swoim gustem i przeczuciami – tylko wówczas zakup dzieł będzie wielką przyjemnością.Jak zarobić na dziełach sztuki?Dla przeciętnego człowieka, kochającego sztukę dla zalet niemierzalnych zawartością portfela, zakup dzieł sztuki nigdy nie powinien być traktowany jako inwestycja. Nawet pasjonatom, będącym na bieżąco ze światem twórczości artystycznej, ciężko jest stwierdzić, które z dzieł nabierze wartości, a które popadnie w zapomnienie.Bez wątpienia, wymienić można parę nazwisk artystów współczesnych, na których nigdy nie stracimy (przykładowo. Gierowski, Tarasin, Kantor, Hasior, Nowosielski czy Libera). Ich twórczość nabierać będzie cały czas wartości, znaczną barierę stanowi jednakże dla większości pasjonatów aktualna cena dzieł sztuki, które sięgać mogą kilkudziesięciu tysięcy Złotych.
